Met hart en ziel: resonantie
Ontwaak, mijn ziel, ontwaak met harp en lier… (Psalm 57,9)

Ik speel gitaar. En als je gitaar speelt, moet je een snaar ‘aanslaan’ om geluid uit het instrument te halen. De snaar gaat dan trillen en de klankkast versterkt het geluid dat door de trilling geproduceerd wordt.

Nu kan het zo zijn dat bij het aanslaan van een snaar een andere snaar mee gaat trillen zonder dat je die hebt aangeslagen. Dit heet resonantie. Dat komt omdat de grondtoon of één van de boventonen van die snaar overeenkomt met die van de aangeslagen snaar.

Het begrip ‘resonantie’ helpt om te laten zien wat er met mensen gebeurt als ze werkelijk leven delen. Als iemand is aangeslagen door dat wat in zijn of haar leven gebeurd is en dat met mij deelt, gaat ook de snaar van mijn ziel meetrillen. Ook ik voel me geraakt, terwijl het mij niet is overkomen. Dit hoeft trouwens echt niet alleen maar om verdrietige dingen te gaan. Ook vreugde kan op deze manier bij anderen resoneren, meeklinken.

Dat het trillen van snaren met de ziel te maken heeft vind je in zekere zin in onze spreekwoorden terug: die snaar moet niet worden aangeraakt. Of: zus-en-zo is fijnbesnaard. Of: de gevoelige snaar raken.

Misschien dat daarom in het leven van David en in de psalmen de snaarinstrumenten wel zo’n belangrijke plaats innemen? Misschien dat daarom David op de lier moest spelen als de ziel van koning Saul weer eens onrustig geworden was door het kwaad (1 Sam 16,23)?

Het komende seizoen draagt als thema “met hart en ziel”. Dit thema biedt ons de ruimte om het komende jaar op zoek te gaan naar onze bezieling. Bezieling, om in de beeldspraak te blijven, is het spelen op de snaren. Het is het spelen van de muziek van leven en lijden, van liefde en haat, van hoop en angst. We stellen onszelf de vragen: waar ga ik voor? Wat raakt me? Waar word ik enthousiast van? Waardoor worden mijn snaren aan het trillen gezet? Als we die vragen met elkaar stellen en proberen te beantwoorden ontstaat er vanzelf ruimte om van hart tot hart met elkaar te spreken. Dan ontstaat er ruimte om elkaar werkelijk te ontmoeten.  Dan kan er resonantie plaatsvinden.

Die werkelijke ontmoeting, die gezamenlijke zoektocht naar bezieling , is in zekere zin één van de meest fundamentele eigenschappen van een geloofsgemeenschap. Want raakt geloof niet de diepste lagen van ons hart en onze ziel? En is een gemeenschap niet een groep mensen die samen deelt, die samen op zoek gaat naar resonantie?

In ons dagelijks bestaan gebeurt deze resonantie niet gepland. Bij toeval overkomt ons zoiets. Toevallig bij een film, of in een gesprek. Het laat zich nauwelijks plannen. Maar het kan daardoor wel zo zijn dat we, door de drukte van alledag, nog maar heel weinig ruimte overlaten voor onze ziel. Juist in Lux Mundi willen we het komende jaar bewust ruimte creëren voor hart en ziel. Ruimte creëren zodat we de muziek van onze eigen ziel kunnen spelen. Zodat de snaren van onze ziel kunnen gaan resoneren met die van de ander.

Voor een belangrijk deel blijkt die belangrijke bezieling uit ons zingen. En iedereen die de prachtige film As it is in heaven (2004) gezien heeft, weet van de prachtige samenklank die kan ontstaan door ons eigen instrument, onze stemmen. Daarom is het bijzonder dat we het komend seizoen mogen aftrappen met het gebruik van het Nieuwe Liedboek dat dit jaar verschenen is. Het is mijn hoop dat de psalmen en liederen die daarin zijn opgenomen tekst en muziek kunnen geven aan de stille woorden van onze zielen. En dat we door te zingen ook mogen resoneren met dat grote koor dat dwars door de hele schepping God lof zingt!